Quá bận + quá lười + quá cầu toàn + quá ham hố, tôi chỉ đăng lẻ tẻ. Ngừng đăng từ tháng 1, hôm nay tôi lên và thấy cái thành quả khốn khổ của mình trên wordpress.org đã biến mất!
Thật ra cũng ko sao, tất cả bài vở đều còn trong máy, tôi chỉ tiếc công dựng web
self-host, tiếc công tìm và đăng plugin... tiếc khoảng thời gian đáng kể đã bỏ
ra để có đc cái web rùa bò đó. Phải thỏa hiệp thôi, tôi ko có nhiều thời gian
như hồi hè để tự host blog nữa, mì ăn liền, chơi Blogger vậy. Sau một thời gian, cái lửa của tôi đã bớt lại, âu cũng hay! Tôi điềm tĩnh nhìn nhận hơn, có kinh nghiệm viết hơn, biết tổ chức hơn và biết người đọc cần gì hơn. Tôi sẽ ko viết tràng giang đại hải nữa, tiết kiệm thời gian/công sức cho mình & người đọc. EvoLit là gì? Evo là Evolutionary - liên quan đến quá trình tiến
hóa, Lit là Literature – tài liệu sẽ cố gắng mang đến cho các bạn những nội
dung hay nhất tôi có thể tìm được về quá trình tiến hóa của sinh giới.
Trước hết, xin thống nhất “tiến
hóa” (TH) là gì? Người không rành khoa học (KH) thường khá mơ hồ về định nghĩa
chính xác về TH. Phần lớn vì các nhà KH không tiếp cận được hiệu quả với quần
chúng và cũng vì sự lúng túng của chính các nhà KH trong việc đưa ra định nghĩa
về một thuật ngữ quan trọng như TH. Chính xác thì các nhà sinh học muốn nói gì
khi nói đến TH?
_“Trong sinh học, TH là
sự thay đổi đặc tính di truyền từ
thế hệ này đến thế hệ khác.” Hay “TH là quá trình thay đổi của mọi dạng sống
qua nhiều thế hệ” (Wikipedia)
_ TH là quá trình dẫn tới những thay
đổi có thể di truyền được trong một quần thể qua nhiều thế hệ. (www.talkorigins.org).
_Thật ra, TH có thể định nghĩa là bất cứ thay đổi nào trong
tần số alen trong một quần thể từ thế hệ này đến thế hệ tiếp theo. (Helena
Curtis and N. Sue Barnes, Biology, 5th ed. 1989 Worth Publishers, p.974)
Định nghĩa này truyền tải được bản
chất của TH là như thế nào. Khi các nhà sinh học (NSH) nói họ đã quan sát được
TH, ý họ là họ đã phát hiện ra một thay đổi trong tần số alen trong một quần
thể. (Thường thì người ta suy ra biến đổi kiểu gen từ những biến đổi kiểu hình
di truyền được). Khi các NSH nói con người và tinh tinh TH từ một tổ tiên
chung, ý họ là đã có những biến dị di truyền ở 2 quần thể riêng biệt nói trên
kể từ khi cách li với nhau.
 |
| Banner của web cũ |
Thật không may, những định nghĩa phổ biến về TH ở
bên ngoài cộng đồng KH lại khác. VD, trong từ điển Oxford Concise Science:
“TH: quá trình từ từ mà nhờ đó thế giới đa dạng của động thực vật đã phát
sinh từ những sinh vật xuất hiện sớm nhất và sơ khai nhất, người ta tin rằng
quá trình này đã tiếp diễn trong 3000 triệu năm qua”
Một cuốn từ điển KH mà như thế này
thì thật không thể tha thứ. Định nghĩa
này không chỉ gạt bỏ sinh vật (SV) nhân sơ, động vật (ĐV) nguyên sinh và nấm,
mà nó còn bao gồm cả thuật ngữ “quá trình từ từ”, cái đáng ra không nên có. Hơn
nữa định nghĩa này dường như liên quan nhiều đến lịch sử TH hơn là bản thân quá
trình tiến hóa. Dùng định nghĩa này có thể sẽ gây tranh cãi liệu TH có còn đang
xảy ra không và định nghĩa này cũng không cho ta cách nào để phân biệt TH và
các quá trình khác. VD, sự tăng chiều cao của người da trắng trong vài thế kỉ
gần đây và sự thay đổi màu sắc trong quần thể loài peppered moth (bướm đêm
Biston betularia) có phải VD về TH không? Đây không phải là một định nghĩa
KH.
Từ điển bình thường thì lại càng tệ hơn:
“TH: học thuyết cho rằng những dạng sống cao cấp đã phát
sinh từ từ từ những dạng thấp hơn”- Chambers
"TH: sự phát triển của một loài, một SV, hay một cơ quan từ trạng thái
nguyên thủy hay sơ khai của nó sang trạng thái hiện tại hay thích ứng của nó;
sự phát sinh loài hay sự phát sinh cá thể” Webster’s.
Các định nghĩa này SAI. Đáng buồn thay, những người
không thuộc giới KH lại hay bàn về TH với những định nghĩa như thế trong đầu=>
xảy ra những cuộc tranh luận vô bổ bởi các chuyên gia nghĩ về TH theo góc độ
khác. Khi ai đó bảo rằng họ không tin vào TH, chắc chắn họ không nói tới định
nghĩa KH đã được chấp nhận, vì như thế là chối bỏ một thứ rất dễ chứng minh.
Cũng như nói họ không tin vào trọng lực vậy!
“TH sinh học (SH)… là sự thay đổi các đặc tính của các quần thể SV vượt quá vòng đời của một cá thể. Sự phát triển của một cá thể không phải là TH; cá thể SV không thể tiến hóa. Những thay đổi trong quần thể được coi là có nghĩa TH phải di truyền được thông qua vật chất di truyền từ một thế hệ sang thế hệ tiếp theo. THSH nhẹ nhàng hoặc dữ dội; nó bao gồm mọi thứ từ những thay đổi nhỏ trong thánh phần alen của quần thể (như các alen qui định nhóm máu) đến những biến đổi di truyền đã đưa những sinh vật sơ khai thành ốc, ong, hưu cao cổ và bồ công anh…”
Tóm lại, chúng ta đã nói rõ với nhau
rằng:
_TH bản chất là biến đổi tần số alen
của quần thể.
_Cá thể không TH, quần thể TH
Tham khảo : http://www.talkorigins.org/faqs/evolution-fact.html
